طراحی مجموعه مسکونی در شهر هرات (با نگاهی به بافت تاریخی و اقلیم)

هرات باستان، شهری است با قدمت 27 قرن و با جاذبه های تاریخی فراوان که در حال حاضر به دلیل طراحی های نا بجا و بدون توجه به سابقه ی تاریخی، فرهنگ، اقلیم و بستر بنا زیبایی های خود را از دست می دهد. در این میان مسکن نیز، دستخوش طراحی های نا درست شده و اکثر بناهای مسکونی توسط مهندسین عمران و یا افراد بدون دانش کافی معماری طراحی می گردند. چنین بناهایی نه تنها آسایش ساکنین آن بنا را فراهم نمی کنند بلکه به لحاظ بصری نیز سیمای نامطلوبی به شهر می دهند. در این پژوهش عوامل موثر در طراحی مجموعه های مسکونی بررسی شده و در جهت آشنایی با فرهنگ سکونت، به معرفی مسکن قدیم هرات پرداخته و در نهایت با بررسی عناصر اقلیمی هرات و تحلیل آنها، راهکارهای مناسب در جهت طراحی اقلیمی پیشنهاد شده است. فصل اول این پژوهش، به کلیات تحقیق پرداخته و ضرورت تحقیق، پیشینه و مشکلات آن بیان شده است. فصل دوم به بررسی مجموعه های مسکونی و عوامل انسانی محیطی موثر در طراحی مجموعه های مسکونی پرداخته است. این فصل بیانگر این نکته مهم است که در طراحی مجموعه های مسکونی، باید به به فرهنگ سکونت جامعه ای که برای آن طراحی صورت می گیرد توجه گردد. فصل سوم در راستای آشنایی با فرهنگ سکونت هرات، ابتدا به نحوه شکل گیری و ساختار شهری هرات قدیم پرداخته و با بررسی برخی از خانه های بافت تاریخی و تحلیل آنها به این مهم رسیده که نگاه گذشتگان به معماری، پاسخگو به احساس خلوت، آرامش، امنیت و تعلق خاطر بوده است. در فصل چهارم با بررسی عناصر اقلیمی و تحلیل آنها با استفاده از معیار زیست اقلیمی ساختمانی گیونی، دیاگرام زیست اقلیمی ساختمانی شهر هرات ترسیم شده و با تحلیل آن به راهکارهایی موثر در طراحی اقلیمی رسیده است. این فصل به این نتیجه می رسد که در شهر هرات، با استفاده از راهکارهای مناسب، می توان در بیشتر ایام سال بدون نیاز به مصرف سوخت های فسیلی، شرایط آسایش را در فضای داخلی ساختمان حفظ نمود. حاصل این پژوهش، می تواند آغازی بر پژوهش های بعدی در زمینه مسکن هرات و طراحی اقلیمی باشد.